Bu yazımızda hepimizin şüphesiz sıkça duyduğu ve kullandığı bir kavram olan kültüre değineceğiz. En başından başlayarak hep birlikte bu kavramı anlamaya ve aydınlatmaya çalışalım.

Culture İngiliz dilindeki en zor iki- üç sözcükten biridir. -Raymond Williams

Kültür Kelimesinin Kökeni

” Kültür kelimesi Latince ”ekmek,ekilebilir hale getirmek” anlamına gelen uzak kök ”colere” sözcüğünden ”cultura” ve ”cultus” (ziraat, yetiştirmek,imar, bitkilendirme ve işlenilebilir toprağın işlenmesi) yakın kök olarak türemiştir. Tarımla ilgili olan tüm bu kullanımların ortak noktası doğal olarak, insan eli değmeden oluşan şeylerin aksine, biçimlenerek meydana getirilmiş yani ”insan tarafından yapılmış olanı” nitelemesidir.”

”Colere sözcüğünden yakın kök cultura olarak türemiştir. Sonrasında bu anlamlar ayrılmış ve ”ikamet” anlamına gelen ”colonus” kelimesinden ”colony”, ”ibadetle onurlandırmak” anlamına gelen ”cultus” kelimesinden ”cult”a dönüşmüştür. Kültür ilk kullanımlarının tümünde bir sürecin adıydı: bir şeyin özellikle ekinler ve hayvanların bakımı.”

Modern Anlamda Kültür Kelimesi

Günümüzde kullanılan anlamıyla kültür kelimesi, modern zamanın bir ürünüdür. Gelin bu konuda Raymond Williams’ın Anahtar Sözcükler kitabından bir bölüme göz atalım :

”16. yüzyılın başlarından itibaren doğal büyümenin gözetilmesi insan gelişim sürecini de içine alacak biçimde genişlemişti. Böylece More – To The Culture And Profit Of Their Minds / Bacon- The Culture And Manurance Of Minds / Hobbes- A Culture Of Their Minds/ Johnson- Neglected the Culture of Understanding diye yazacaktı…Bağımsız bir sözcük olarak culture‘ın yayılması 19. yüzyılın ortalarını bulur… Bu anlamda Herder’in Ideas on the Philosophy of the History of Mankind eseri bu kelimenin anlamında belirleyici bir değişikliğe sebep oldu.”

Culture-Kültür

Günlük Kullanımda Kültür Kelimesi

”Kültür kelimesi günlük dilde o kadar farklı anlamlar, konseptler ve bağlamlarda kullanılmakta ki, bu hem bir anlam genişlemesi hem de bir anlam kaybı halini almış durumda… Kültür hem deyimsel olarak kullanılırken hem de bu kelimeden sayısız kelime türetilmiş durumda (yemek kültürü, tartışma kültürü, çalışma kültürü…)”

Harita

Yaygın Kullanımlarıyla Kültür

Kültür yaygın kanının aksine, bir ülkenin sınırları içerisinde yaşayan, yalnızca elit zümreye ait olan, sadece sanat ve edebiyatla veyahut ulus olmakla ilgili bir kavram değildir. Daha iyi anlamak için öncelikle bu kullanımlara bir göz atalım :

1- Ulusal(Nasyonel) Kültür

Bir ülkenin sınırları içinde kalan ve o ülkede yaşayan ulusa ait adet, töre, gelenek, görenek, inanış ve ritüelleri belirten kavram.

2-Yüksek Kültür

Bir toplumdaki estetik açıdan en güzel ve muhteşem ürünlerdir. Güzel sanatlar bunun bir örneğidir.

Yüksek Kültür

3- Popüler Kültür

Geniş halk kitlelerince tüketilen kültür ürünlerinin genel adıdır.

4-Kitle Kültürü

Geniş kitlelerin tüketmesi için sistematik olarak üretilen kültür ürünleridir.

5-Egemen Kültür

Bir toplum ya da grubun çoğunluğunun ait olduğu kültür.

gibi kavramlar kültürün tabir-i caizse çeşitlerinden olmasına karşın geniş kitlelerce kültürün kendisi olarak algılanmaktadır.

Kültür

Kültür’ün Gerçek Anlamı Oluşuyor: Birmingham School

Günümüzde kültürel çalışmaların genel kabulünü oluşturan kültür tanımı, 20.yüzyılda Birmingham Kültür Araştırmaları Enstitüsü’nden Raymond Williams tarafından ortaya konulmuştur. Williams kültürü yaygın kullanımının aksine herkese ait olan bir yaşam şekli (the way of life) olarak tanımlamıştır.

Birmingham Scool

Birminhgam Ekolü üyelerine göre kültür bir tabakaya, bir topluma, bir sınıfa, belirli bir çevreye ait olan bir şey değildir. Kültür insanların yaşayış biçimidir. Bununla kast edilen şey insanlar tarafından oluşturulmuş olan her şeyin kültürün bir parçası olduğudur. Kültür yalnızca klasik müzik parçaları ve elitlerce üretilip tüketilen sanat eserleri değil, farklı tabakalardan insanların kavrayış, etkileşim ve var olma biçimidir.

Way of Life

Kaynak:

• NÜNNING, Ansgar, Text, Vielfalt der Kulturbegriffe
• WILLIAMS, Raymond, Anahtar Sözcükler, İletişim Yayınları, Temmuz 2018