Suskunluk Sarmalı Nedir?

Suskunluk Sarmalı 1974 yılında Meinz’da bilim insanı Elisabeth Noelle Neumann tarafından ortaya koyulan ve  toplumsal kabul durumuna açıklık getirmeyi amaçlayan bir kitle iletişim modelidir.

Noelle- Neumann’ın bir grup asistanı ile gerçekleştirdiği deney sonrasında ortaya çıkan sonuca göre modelin genel kabulü ”Eğer bir ortamda bir grup içinde çoğunluk aynı fikirdeyse, karşıt görüşlü olanlar düşüncelerini ifade etmeye çekinir. Böylece herkes aynı fikirde olmasa bile öyleymiş gibi bir ortam doğar ve oluşan suskunluk sarmalı herkesi sarar.” şeklinde özetlenebilir.  Bahsedilen ortam ve grup çok küçük çaplı olabileceği gibi, sınıfsal farklar da bireylerin fikirlerini beyan etmesinde rol oynayarak üst sınıfın fikirlerinin alt sınıfça kabul edilmese bile alt sınıfa ait bireylerin bunu dile getirmekten çekineceği varsayımını da kapsar. Daha sonra model kitle iletişimine de uyarlanmıştır.

Kitle Medyası ve Sessizlik Sarmalı

Kitle iletişim araçları elitlerin görüşlerini bildirir, burada bildirilen görüş çoğunluğun görüşüne zıt olsa bile medya etkisi ile çoğunluğun görüşünün yansıtıldığı algısı yaratılır ve böylece toplumda bir suskunluk sarmalı doğar.  Medyada yansıtılan görüşün çoğunluğun görüşü yani ”toplumsal algı” olduğuna ikna edilen birey ait olduğu toplumun değerlerinden sapma göstermemek için,eğer genel kanıyla uyuşmuyorsa kendi görüşlerini bildirmeyecektir. Çünkü genel kanaatın dışında olan bu görüşler benimsenmeyecek ve destek görmeyecektir.

Birey Neden Sessizleşir?

İnsan sosyal bir varlıktır ve bu yüzden çevresi tarafından dışlanmaktan korkar. Doğası gereği çevresinden onay ve kabul bekleyen insan çevresini gözlemleyerek çevresinin geçirdiği değişim ve kabullere uyum sağlar. Toplum sapkınları dışlamakla tehdit eder ve bu tehdit sosyal bir varlık olan insanda savunma mekanizmasını işleyişe geçirir.

Toplumun değişmezlerine (töre/adet/ritüel) karşı gelmeyen birey (geliyorsa dışlanma riskini göze almıştır) değişebilir olan durumlarda ise toplumsal kabul adına dışlanmasına sebebiyet vermeyecek görüşün yanında durmayı seçer. Yani çoğunluğun görüşüne uyar. Eğer aynı toplumda kişinin kendi görüşünü sesli olarak dile getiren birileri varsa, bu bir tetik yaratır ve kişi artık kendi fikirlerini daha öz güvenli ve korkmadan dile getirir. Yani sarmal sürekli bir değişim içindedir ve toplum dinamizmi ile yeniden şekillenebilir.

Suskun Sarmalının Fonksiyonları Nelerdir?

Suskunluk Sarmalı üç adet toplumsal işleve sahiptir. Bunlar :

• Hangi düşüncelerin baskın olduğu izleniminin biçimlenmesi.
• Hangilerinin çoğalacağına dair izlenimlerin biçimlenmesi.
• Hangi görüşlerin toplum önünde bastırılamayacağına dair izlenimlerin biçimlenmesi.

 

 

Suskunluk Sarmalı her topluma uyarlanabileceği gibi daha çok çoğulcu fakat tam anlamıyla demokratikleşemeyen toplumlarda rastlanabilecek bir kavramdır. Bireylerin kendi düşüncelerini oluştururken çevrenin fikirlerinden nasıl etkilendiği üzerine durarak bunu modelleyen çalışma, günümüz medyası ve kitle iletişimine başarıyla uyarlanmıştır.

---

Yararlanılan kaynaklar:

• Prof. Dr. Füsun Alver, 2018, Türk-Alman Üniversitesi, “Kültür, Toplum ve Gazetecilik” Basılmamış Lisans Dersi Notları, Rabia Gül Yazar